Հարցեր պատերազմների մասին

1.Երբ է տեղի ունեցել Գավգամելայի ճակատամարտը։Ք.ա. 331թ. Հոկտեմբերի 1-ին։

2.Այս ճակատամարտը ինչ դեր ունեցավ Հայ ժողովրդի համար։Հայ ժողովուրդի  համար շատ մեծ պատմական նշանակություն ունեցավ քանի, որ Հայ ժողոուրդը դարձավ անկախ։

3.Երբ է տեղի ունեցել մագնեսիայի ճակատամարտը և ում միջև։Ք.ա.190 Հռոմի և Սելևկյանների միջև։Հռոմը պարտության մատնեց Անտիոքոս 3-ին։Այս ճակատամարտնել մեծ նշանակություն ունեցավ հայերի համար քանի,որ Հայաստանը օգտվեց Սելեվկիանների պարտությունից և անկախություն ձեռք բերեց,թագավոր դարձավ Արտաշես Ա-ն։

4.Երբ է տեղի ունեցել Տիգրանակերտի ճակատամարտը ։Ք.ա. 69թ հոկտեմբերի 6-ին։Տիգրան մեծը պարտություն կրեց Լուկոլոսից։

5.Երբ է տեղի ունեցել Արածանի ճակատամարտը։Ք.ա. 68թ.-ի սեպտեմբերի 22-ին ։Տիգրան մեծը պարտության մատնեց Հռոմեացիներին։

Հարցեր հայ ժողովրդի պատմությունից 10-րդ դասարան

1.որտեղ է գտնվում Հայկական լեռնաշխարհը և ինչ բնական սահմաններ ունի
ունի հինգ սահման

2.թվարկել Հայկական լեռնաշխարհի առաջին և երկրորդ բարձր լեռնագագթները
Արարատ և Սիփան

3.թվարկել Հայաստանի Հանրապետության առաջին և երկրորդ բարձր լեռնագագաթները:
Արագած (4096 մ) և Կապույտ Ջուղ (3906 մ)

4.Հայկական լեռնաշխարհի Հյուսիս արևմուտքից հարավ արևելք ինչ չորս լեռնաշղթաներ են անցնում:
Ջավախքի,Գուգարքի, Գեղամա, Արցախի:

5.Հայկական լեռնաշխարհի կենտրոնով որ լեռնաշղթան է անցնում:
Հայկական Պար

6.Հայկական լեռնաշխարհի Հարավով ինչ լեռնաշղթա է անցնում:
տավրոս

7.թվարկել Հայկական լեռնաշխարհի երեք խոշոր լճերը
Սևանա կամ Գեղամա ծով,Վանա լիճ , ուրմիա լիճը կամ Կապուտան

8.Եփրատ (արևմտյան և արևելյան ճյուղերը) որտեղից են սկիզբ առնում:
Արևմտյան Եփրատ սկզբնավորվում է Էրզրումից հյուսիս ընկած Ծաղկավետ լեռներից,,, Արևելյան Եփրատ Սկիզբ է առնում Ծաղկանց լեռներից:
9.Տիգրիսի արևմտյան և արևելյան լճերը որտեղից են սկիզբ առնում:
Արևմտյանը սկիզբ է առնում Ծովք լճից, Արևելյանը Հայկական Տավրոսից:

10.որտեղից են սկիզբ առնում երասխ և ճորոխ գետերը:
Արաքսը (հնում ` Երասխ) հայոց մայր գետը, սկիզբ է առնում Բյուրակնյան լեռներից,Ճորոխը սկիզբ է առնում Ճորոխի լեռնաշղթայի Չորմայրի գագաթից:

11.նշել Մեծ և Փոքր հայքի տարածքները:
Մեծ Հայք- 350 հազար, Փոքր Հայք-20 հազար

12.Որ նահանգն է համարվում մեծ հայքի ամենախոշոր նահանգը և քանի գավառ ունի այդ նահանգը:
Ամենախոշոր նահանգը Վասպուրականի, ունի 35 գավառ:
Ամենախոշոր նահանգը Այրարատ, ունի 16 գավառ:

13.Այրարատ նահանգում Պատմական Հայաստանի, որ մայրաքաղաքներն են կառուցվել:

14.Որտեղ է գտնվում Կիլիկիան և որքան է նրա տարածքը:
Կիլիկիան գտնվում է Մեծ Հայքից դուրս, այն զբաղեցնում էր պատմական Կիլիկիա շրջանը:Տարածքը 40 հազար կմ²:

15. Որ դարերում գիտնականները սկսեցին զբաղվել լեզվական ընդհանրության խնդիրներով:
XVIII-XIX դարերում:

16.Որ տարածքներն են համարվում հնդեվրոպական ժողովրդների նախահայրենիքները:
Հնդեվրոպական Նախահայրենիքը Հայկական լեռնաշխարհում էր, Փոքր Ասիայի արևելյան, Միջագետքի հյուսիսային և Իրանական սարահարթի հյուսիսարևմտյան շրջաններում:

17.Ինչ ենք հասկանում Մայր ժողովուրդ ասելով
Ներկայիս բոլոր ժողովրդի նախնինները կոչվում են Մայր ժողովուրդ:

18.ինչ ենք հասկանում Նախահայրենիք ասելով:
Մայր Ժողովուրդների զբաղեցրած տարածքները կոչում են նախահարենիքներ:

19. Երբ որ հազարմյակում հայերեն լեզուն անջատվեց հնդեվրոպական լեզվաընտանիքից:
Ք.ա. IV հազարամյակի վերջում հայերեն լեզուն անջատվեց հնդեվրոպական ընդհանրությունից:

20.Հնդեվրոպական լեզուներից, որ լեզուները չեն տրոհվել:
ալբաներենը,հունարենը ու հայերենը չեն տրոհվել:

21.Այժմ Հնդեվրոպական ժողովուրդները որտեղ են բնակվում:
Հնդկաստանից- արևմտյան Եվրոպա

22.Հայ ժողովրդի ծագումնաբանության ինչ ավանդազրույցներ գիտեք:

Ա.Մովսես Խորենացու ավանդազրույցը
Բ.Հունամակեդոնական ավանդազրույցը
Գ.Վրացական ավանդազրույցը, որ դարերում է ի հայտ եկել

Ա)Ըստ Մովսես Խորենացու ավանդազրույցի, Հայերը սերվել են դյուցազուն Հայկ նահապետից, որն առաջին և արարչագործ աստվածների հսկա որդիներից էր:

Բ) Ըստ ավանդազրույցի Յասոն անունով Նավապետը իր նավով գալիս է Սև ծով ` Խորխիդա, ոսկե գետնի ետևից, այդ նավում է նաև Արմենիում քաղաքի Արմենիուս անունով մի մարդ, որը Հունաստան չի վերադարձել, այլ եկել է Հայկական Լեռնաշխարհ և ստեղծել է Արմենիա պետություն:

Գ) Ջրհեղեղից հետո Նոյը իր որդիների հետ ` Հաբեթի,Քամի,Սեմի իջնում է Արարատ լեռից և հաստատվում Հայկական Լեռնաշխարհում, հաբեթ անունով որդին չի հեռանում Հայակական Լեռնաշխարհից և բնակություն է հաստատում մեր Հայրենիքում:Հաբեթն ուներ Թորգոմ անունով որդի որնել համարվում է մեր Հայկ նահապետի որդին:Իսկ Հայկի որդին եղել է Արամը:

Վրացական ավանդազրույցը մեզ է հասել 11-րդ դարի վրաց պատմիչ Լեոնտիի Մրովելիի <<վրաց թագավորների և տոհմերի ու նախահայրերի պատմությունը>> Աշխատությունից:

23.Թվարկել Նոյի որդիների անունները:
Հաբեթ, Քամ, Սեմ:

24.Ինչ գիտենք Թորգոմի մասին:Համառոտ շարադրանք, Թորգոմը եղել է Հաբեթի որդին և հաստատվել է Հայկական լեռնաշխարհում Եփրատի վերին ավազանում, նրա բնակավայրը կոչվել են <<Թորգոմի տուն>>, <<Հաբեթածին Թորգոմ>> և այլն, այս բնակավայրը հիշատակվում է ք.ա. 20-18դդ:

25.Որ դարում ի հայտ եկավ այն տեսակետը, որ Հայերը չեն առաջացել Հայկական լեռնաշխարհում այլ եկվորներ են եղել:

26. Ինչու ենք մենք կոչվում Հայք:

Հայկ նահապետի անունով մեր ժողովուրդը կոչվեց հայ, իսկ երկիրը ` Հայք, Հայաստան:

27. Ինչու են մեզ օտարները կոչում արմեններ, իսկ մեր երկիրը Արմենիա:

Հայկի ժառանգներից Արամ նահապետի անունից առաջացան Հայաստնաի <<Արմենիա>> և հայերի <<արմեն>> անվանումները:

28.Որ տարածքն է կոչվել Արամայիսի անունով:
Արամայիսի անվամբ կոչվեց Արմավիր մայրաքաղաքը:

29. Որ տարածքն է կոչվել Արամանյակի անունով:
Արամանյակի անունով կոչվեց Արագած լեռը և Արագածոտն գավառը:

30.Որ դարում է Հիշատակվում Արամ անունով երկիրը և որտեղ է գտնվում այն:
Հայկ նահապետի ժառանգերից Արամ նահապետի անունից առաջացած Հայաստանի <<Արմենիա>> և հայերի <<արմեն>> անվանումները:

                                                                Երեվանդունիների արքայատոհմը

1.      Երբ է վերականգնվել Հայկազնունիների արքայատոհմը։ ք.ա. 7դ առ.կեսին Հայկ նահապետի սերնդից Սկայորդին վերականգնեց Հայկազնունիների տոհմի իշխանությանը։

2.      Ով է հաջորդել Սկայորդուն։Ըստ Խորենացու Սկայորդուն հաջորդել է նրա վորդին Պարույրին վորը համարվում էր առաջին թագավոր։

3.      Ինչ քայլեր է կատարել

Ա.Նա միաորեց Վանալճից մինչև Եփրատ

Բ.Ք.ա. 612թ Հայերի առաջնորդ Պարույրը դաշինք կնքեց Բաբելոնի հետ և միացյալ ուժերով հաղթեցին Ասորեստանի մայրաքաղաք մինվեն։Իսկ 609թ. Կործանեցին ամբողջովին Կարքեմիշ քաղաքը։

4.Երբ է առաջացել Երեվանդունիների թագ.։Ք.ա 6դ.

                               ( 2 մաս)

1.      Ինչ տեղի ունեցավ Տիգրան 1 հետո։Տիգրան 1 մահից հետո Հայաստանի թագավոր դարձավ իր որդին Վահագն։Հենց նրա օրոգ անցան դաժան Դարե 1 որը սկսեց ճնշել ուրիշ երկրներին։Նաև Դարե 1 պահանաջեց որ Հայաստան է պետք է իրեն ենթարկվի։Սակայն Վահագն հայտարարեց որ նա չի ենթարկվի։Ք.ա. 522-521 Դարեն ճնշեց բոլոր երկրների ապստամբությանը։Ամենադժվարը Հայերին ճնշել էր։Եթե բոլոր պետ. Դարեն հաղթեց մեկ ճակատամարտով ապա Հայաստանին հաղթեց 5-ճակատամարտից հետո։Դարե 1 Հայաստանի դեմ ուղարկեց ազգության հայ Դադաշիշի որը 3-ճակատամարտում պարտություն կրեց հայերից։Դարեն ուղարկեց նոր զորավար ազգ. Պարսիկ վահունիս որը 4-որդ ճակատամարտում ևս պարտվեց հայերին, միայն 5-րդ ճակատամարտում Ք.ա. 521թ.։Այսպիսով 580թ ստեղծած Երեվանդունիների տոհմը կորցրեցին։Վահգն սպանվեց։և 521 թ Հայաստանը դարձավ 20-ից 13-րդը որը կոչվում էր սատրակություն։Դարե 1 թողել է Բեհիսթուն լեռան վրա եռալեզու արձանագրություն։

                                 1.Ելամերեն արձանագրություն կոչվում է Արմինիա

2.Որ դարից սկսված Հայաստանը կորցրեց իր անկախությունը և ընկավ Աքեմենյան

տիրապետության տակ։Ք.ա. 6 դարից -4-րդ դար։521-331թ։
3.Պարսկաստանի կազմում Հայաստանը դարձավ որրերորդ սատրապությունը։20-սատ. 13-րդ։

4.Երբ սկսվեց Ալեքսանդր Մակենոդացու արշավը դեպի արևելք։Ալեքսանդր մեծը եղել է Փիլիպոս 2-րդ-Ի ։19-ամյա Ալեքսանդրը Ք.ա. 336թ. Իր հոր սպանությունից հետո հռչակեց մակեդոնյաի արքան և որոշեց գրավել ամբողջ արևելքը։

5.Երբ սկսվեց նրա արշավանքը։334թ նրա 60000 բանակը անցավ Սև ծովի Հելես պոնտոսի նեղուցները և Գրանիկ գետի ափին ջաղջախեց Դարե 3-ին։Հաջորդ տարի 333թ Կիլիկիայի Իսոս քաղաքի կամ դաշտի մոտ երկրորդ անգամ հաղթեց Դարե 3-ին,իսկ վճռական պատերազմը hոկտեմբերի 1 գավգամելայի մոտ 331։

6.Ինչ տեղի ունեցավ Գավգամելայից հետո։Մեծ հայքի և փոքր հայքի հայկական զինվ. Հայերը կռվում էին պարսիկների կողմից։Դարե 2-րդը կրեց ծանր պարտություն և Բակտերիայի թագաոր Բեսսի կողմից սպանվեց։

Իրեց հրամանատարի Երեվանդ 3-ի և փոքր հայքի սատրապ Միթրա Ուստեսի գլխ. Վերադարձան հայաստան։

Մեծ հայքում թագավոր 2 մեծ հայքում Երեվանդ 3-ը , իսկ Փոքր Հայքը Միթրա Ուստեսը։

Ուղիղ 3-տարի անց Ք.ա.  328 թվականին Մակեդոնացին Հայաստան ուղղարկեց Մենոն զորավարին որը պետք էր գրավել Բարձր Հայքի Կարնո աշխարհի ոսկու հան.

Բայց ըստ աշխարհ. Մակեդոնացու հայերը խեխտամահ արեցին ։